Dış Ticaret nedir? 

Dış ticaret, ithalat ve ihracattan oluşur ve dış ülkelerle mal bazında yapılan ticaret rakamlarını içerir. Ülkenin ekonomik ilişkilerinin ciddi bir bölümünün, dış ticaret istatistiklerinde gözlemlenmesi mümkündür.

En önemli göstergeler, dış ticaret açığı ve hacmi rakamlarıdır. İthalatın ihracattan fazla olması halinde dış ticaret açığından, fazla olması halinde ise dış ticaret fazlasından söz edilir. Dış ticaret hacmi denildiğinde ise, ithalat ve ihracat rakamlarının toplamı, yani o ülkenin gerçekleştirmiş olduğu toplam dış ticaret akla gelmelidir.

Diğer bir gösterge olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise, ihracatın ithalata bölünmesiyle bulunur ve ticaretin geleceği hakkında fikir verir.

Nasıl hesaplanır?

İthalat ve ihracat rakamları hesaplanırken, satılan ve/veya alınan malların o dönemdeki fiyatları ile ürün adedi çarpılarak kümülatif olarak hesaplanır. Endeksleri, bu fiyatlardan oluşturulmaktadır.

Nasıl değerlendirilir?

Ekonomide canlanma görülen yıllarda, artan gelirlere paralel olarak tüketim malı ithalatı hızla artar ve dış ticaret açığının büyümesine neden olur.

İthalatta görülen hızlı artış, TL’sının aşırı ölçüde değerlendiği ve kurlardaki artış oranlarının, enflasyon oranlarının çok altında olduğu şeklinde yorumlanabilmektedir.

Yatırım malı ithalatındaki artış olumlu karşılanmaktadır. Bu durum, iş çevrelerinin ekonominin geleceğine umutla baktıklarının kanıtıdır.

Sanayicilerin, sonraki dönemlerde ortaya çıkabilecek kur artışlarını dikkate alarak stok yapmaları sonucunda; ham madde ve ara malı ithalatında da artış kaydedilir.

Olumlu kabul edilen göstergelerden biri de, tüketim malı ihracatındaki artışın, ham madde ihracatındaki artış hızından daha büyük değerlerde olmasıdır.

Büyüme yıllarında; iç pazardaki hızlı talep artışıyla beraber, ithalatta da hızlı bir artış yaşanır. (Türkiye’de ithalat, büyümeye endekslidir.) Durgunluk yıllarında ise, ihracat ön plandadır.

İhracatın ithalatı karşılama oranının artması, iki şekilde algılanabilir. Birincisi ithalatın azalmaktadır; ikincisi ise ihracat artış trendindedir. Ya da ikisi de birden azalıyor olabilir. Bu durumda da; ihracattaki azalışın, ithalattaki azalıştan daha az olduğu söylenebilir.

Dış ticaret açığının büyümesi, döviz dengesini tehlikeye sokabilir.

Yatırım malı ithalatı, ekonomideki canlılığın bir göstergesi olarak kabul edilirken; tüketim malı ithalatı ise, yerli sanayi dallarını zor durumda bırakacağından çeşitli kuruluşlarca göz önünde tutulan bir göstergedir.

Ara